Από την Audrey Hepburn και τη Marilyn Monroe έως τον Salvador Dalí και τον Francis Bacon, ο φακός του Cecil Beaton υπήρξε μάρτυρας και δημιουργός μιας ολόκληρης εποχής. Ο επονομαζόμενος «King of Vogue» (βασιλιάς της Vogue) δεν φωτογράφιζε απλώς πρόσωπα – κατασκεύαζε εικόνες-μύθους. Η National Portrait Gallery στο Λονδίνο παρουσιάζει από τις 9 Οκτωβρίου έως τις 11 Ιανουαρίου την έκθεση Cecil Beaton’s Fashionable World, την πρώτη που εστιάζει αποκλειστικά στη ριζοσπαστική συμβολή του στη μόδα και στη φωτογραφία.
Μέσα από περίπου 250 αντικείμενα, όπως φωτογραφίες, γράμματα, σκίτσα και κοστούμια, οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να δουν τον Beaton στο απόγειο της δημιουργικότητάς του.
Cecil Beaton: Ο φωτογράφος που έκανε τη μόδα τέχνη
Γεννημένος το 1904, ο Beaton υπήρξε πολυδιάστατος δημιουργός: φωτογράφος, σχεδιαστής κοστουμιών, συγγραφέας, κοινωνικός γελοιογράφος. Χωρίς επίσημες σπουδές φωτογραφίας, ανέπτυξε ένα εντελώς προσωπικό στυλ, συνδυάζοντας τον εδουαρδιανό ρομαντισμό με τον ευρωπαϊκό σουρεαλισμό και τη μοντέρνα αμερικανική καθαρότητα.
Με τη δική του ματιά, τα περιοδικά Vogue και Harper’s Bazaar μπήκαν σε μια νέα εποχή, όπου η μόδα έγινε ένα σύμπαν φαντασίας, θεάτρου και υψηλής αισθητικής.
Από τη Bright Young δεκαετία του ’20 στο μεταπολεμικό γκλάμουρ
Η έκθεση ξεκινά από το Λονδίνο των Bright Young Things της δεκαετίας του 1920 και ’30, την εκρηκτική νεανική σκηνή που ο Beaton απαθανάτιζε με ειρωνική τρυφερότητα. Ακολουθούν τα ταξίδια του σε Νέα Υόρκη και Παρίσι στην εποχή της jazz, όπου συνάντησε τη fashion designer Elsa Schiaparelli, τον Gary Cooper και τις πριγκίπισσες της ευρωπαϊκής αριστοκρατίας, όπως τη Natalia Paley και την Emeline de Broglie.
Στη δεκαετία του ’40, με φωτογραφίες όπως The Second Age of Beauty is Glamour ή Worldly Colour, ο Beaton καθιέρωσε το πολύχρωμο φωτογραφικό δράμα: πολύπλοκες συνθέσεις, πολυτελή φορέματα του Charles James, σκηνικά-σκηνογραφίες που θύμιζαν κινηματογραφικό πλατό.
«Η τεχνολογική πρόοδος στην έγχρωμη εκτύπωση», γράφει ο επιμελητής της έκθεσης Robin Muir, «έδωσε στο περιοδικό Vogue μια νέα χρυσή εποχή, και ο Beaton βρέθηκε στην καρδιά της».
Ο Beaton και οι σταρ του Χόλιγουντ
Η σχέση του με το Χόλιγουντ υπήρξε σύνθετη αλλά καθοριστική. Από το 1929 φωτογράφιζε στα κινηματογραφικά στούντιο, με πρώτα πορτρέτα τον William Powell και την Dolores del Río.
Το 1963, η συνεργασία του με την Audrey Hepburn στο My Fair Lady του χάρισε δύο Όσκαρ, παρά τις συγκρούσεις του με τον σκηνοθέτη George Cukor. Ο ίδιος έγραψε αργότερα πως η Hepburn «του χάρισε αθανασία». Σε δύο μέρες φωτογράφησε σχεδόν 350 πορτρέτα της.
Η έκθεση περιλαμβάνει, επίσης, τη Marilyn Monroe στο εμβληματικό “Venus Unmasked” (1956) και μια σπάνια φωτογραφία της Elizabeth Taylor στο Dorchester Hotel το 1955, πορτρέτο που ο Beaton χαρακτήρισε αργότερα «ό,τι πιο αντίθετο στο γούστο μου».
Η ποίηση του πολέμου
Πέρα από το γκλάμουρ, ο Beaton κατέγραψε με απαράμιλλη ευαισθησία και τη φρίκη του πολέμου. Οι φωτογραφίες του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, όπως “The Men Who Fly Planes” (1941), μετέτρεψαν τους πιλότους και τους στρατιώτες σε ήρωες με κινηματογραφική λάμψη, ανθρώπους που «ποτέ δεν φαντάζονταν ότι μπορούσαν να είναι όμορφοι», όπως έγραψε.
Η τέχνη της μεταμόρφωσης
Στο φινάλε της έκθεσης παρουσιάζονται αυτοπορτρέτα του Beaton, από τον έφηβο «King Cnut» του 1915 έως τον ώριμο δανδή των ’30s. «Δεν θέλω να με γνωρίζουν όπως είμαι, αλλά όπως προσπαθώ να είμαι», έγραφε στα σχολικά του χρόνια.
Ίσως εκεί κρύβεται το μυστικό της ιδιοφυΐας του: η διαρκής επινόηση του εαυτού, όπως ακριβώς επινοούσε και τους κόσμους των φωτογραφιών του.
