🐾 Τι μαθαίνει ο άνθρωπος από τα ζώα
«Μπορείς να καταλάβεις πολλά για τον χαρακτήρα ενός ανθρώπου από τον τρόπο που φέρεται στα ζώα», είπε κάποτε ο σπουδαίος φιλόσοφος Ιμμάνουελ Καντ. Και πράγματι, η στάση του ανθρώπου απέναντι στα πιο αδύναμα πλάσματα της φύσης αποκαλύπτει την ηθική του ποιότητα και το επίπεδο του πολιτισμού του.
Από τα πρώτα κιόλας στάδια της εξέλιξής του, ο άνθρωπος προσπάθησε να συμβιώσει με τα ζώα. Στην αρχή τα χρησιμοποίησε για να εξασφαλίσει την επιβίωση του — ως πηγή τροφής, ενδύματος και βοήθειας στις καθημερινές του ανάγκες. Με τον καιρό όμως, ανάμεσα σε άνθρωπο και ζώο γεννήθηκε ένας δεσμός βαθύς, ένας συναισθηματικός σύνδεσμος. Ο άνθρωπος άρχισε να τα βλέπει όχι πια ως εργαλεία, αλλά ως συντρόφους, φίλους και πηγή ασφάλειας.
Δεν είναι τυχαίο ότι πολλές επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει πως τα κατοικίδια συμβάλλουν ουσιαστικά στη σωματική και ψυχική υγεία του ανθρώπου. Προσφέρουν αγάπη ανιδιοτελή, σταθερή παρουσία και μια μορφή συντροφικότητας που λίγες ανθρώπινες σχέσεις μπορούν να εξασφαλίσουν. Τα ζώα νιώθουν, χαίρονται, πονάνε και συμπονούν – συμμετέχουν ουσιαστικά στη ζωή του ανθρώπου που τα φροντίζει.
Από αυτά, λοιπόν, μπορούμε να διδαχτούμε σημαντικές αρετές και αξίες:
Η αρετή της φιλίας
Τα ζώα αποδεικνύουν με τη στάση τους πως η φιλία δεν είναι απλώς μια λέξη, αλλά μια ζωντανή αρετή. Η αγάπη και η αφοσίωση που δείχνουν μπορούν να γιατρέψουν ακόμα και τις πιο βαθιές πληγές της ψυχής. Ένας σκύλος, για παράδειγμα, περιμένει με υπομονή και χαρά την επιστροφή του ανθρώπου του, δείχνοντας ότι η αληθινή αγάπη ξέρει να υπομένει και να συγχωρεί.
Η αξία της προσφοράς
Τα ζώα μάς διδάσκουν πως η προσφορά είναι πηγή ευτυχίας. Δεν προσφέρουν υλικά αγαθά, αλλά συναισθήματα: αγάπη, στοργή, κατανόηση. Μας δείχνουν πως το να μοιράζεσαι, να δίνεις χωρίς αντάλλαγμα, κάνει τη ζωή πιο γεμάτη και πιο όμορφη. Η συνεχής τους διάθεση να μας παρηγορήσουν όταν είμαστε λυπημένοι είναι το πιο όμορφο παράδειγμα ανιδιοτέλειας.
Η αρετή της αποδοχής
Για ένα ζώο, δεν έχει καμία σημασία η εμφάνιση, η κοινωνική θέση ή η μόρφωση του ανθρώπου. Δεν κρίνει, δεν συγκρίνει, αγαπά χωρίς όρους. Σε αποδέχεται όπως ακριβώς είσαι. Για εκείνο, είσαι πάντα ο πιο σημαντικός άνθρωπος στον κόσμο. Δεν ενδιαφέρεται αν πέρασες μια δύσκολη μέρα, αν απέτυχες ή αν δεν είσαι «τέλειος». Σε αγαπά για αυτό που είσαι, και αυτό είναι ίσως το σπουδαιότερο μάθημα που μας χαρίζουν: να αποδεχόμαστε τους άλλους όπως είναι, χωρίς να τους αλλάζουμε.
Στις μέρες μας, ωστόσο, η συμπεριφορά προς τα ζώα δεν είναι πάντα αντάξια της διδασκαλίας που αυτά προσφέρουν. Παρατηρείται μια προσπάθεια χαλάρωσης των νόμων προστασίας τους, κάτι που είναι ηθικά απαράδεκτο. Η κακοποίηση ενός ζώου δεν είναι απλώς πράξη βίας εναντίον της φύσης – είναι προάγγελος βίας και απέναντι στους ανθρώπους.
Γι’ αυτό είναι καθήκον όλων μας να υπερασπιζόμαστε τα ζώα, να τα σεβόμαστε και να τα προστατεύουμε. Γιατί αυτά, με την απλότητά τους και το μεγαλείο της ψυχής τους, μπορούν να διδάξουν και να εξανθρωπίσουν τον άνθρωπο περισσότερο απ’ όσο θα μπορούσε ποτέ να το κάνει οποιοδήποτε βιβλίο ή δάσκαλος.
